Οι όροι έκζεμα και δερματίτιδα είναι συνώνυμοι και υποδηλώνουν μια πολύμορφη φλεγμονώδη αντίδραση στην οποία ενέχεται η επιδερμίδα και το χόριο. Ο όρος “έκζεμα” χρησιμοποιείται συνήθως για να υποδηλώσει μια ενδογενή νόσο, όπως το ατοπικό έκζεμα.
Τι είναι ατοπική δερματίτιδα-έκζεμα
Η ατοπική δερματίτιδα, το γνωστό σε όλους έκζεμα, είναι μια χρόνια φλεγμονώδης διαταραχή του δέρματος που προσβάλλει το 15-30% των παιδιών και το 2-10% των ενηλίκων.
Οι συχνές εξάρσεις της ταλαιπωρούν τους πάσχοντες υποβαθμίζοντας σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το 60% των ασθενών που πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό (85%) εμφανίζουν συμπτώματα πριν κλείσουν πέντε χρόνια ζωής. Σε αρκετές περιπτώσεις τα συμπτώματα εξαφανίζονται με την ενηλικίωση, αν όμως παραμείνουν γίνονται πιο βαριά και επίμονα.
Συμπτώματα
Η πάθηση εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενα επεισόδια φλεγμονής του δέρματος και έντονου κνησμού και χαρακτηρίζεται από περιόδους έξαρσης και ύφεσης (κατά τη διάρκεια των οποίων το δέρμα εμφανίζει φυσιολογική εικόνα).
Το έντονο αίσθημα κνησμού μπορεί να προκαλέσει και δευτεροπαθείς μολύνσεις από βακτήρια ή μύκητες, οι οποίοι μπορεί να «εισβάλλουν» στο τραυματισμένο λόγω του ξυσίματος δέρμα.
Η ατοπική δερματίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος, αλλά ορισμένες περιοχές προσβάλλονται συχνότερα από άλλες.
Στα παιδιά η ατοπική δερματίτιδα συνήθως εμφανίζεται ως ένα εξάνθημα στην περιοχή του προσώπου πριν επεκταθεί στα χέρια και τα πόδια. Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες είναι πιθανόν αρχικά να παρατηρήσουν ερυθρές, ευαίσθητες περιοχές του δέρματος πίσω από τα γόνατα, στους αγκώνες ή στο λαιμό, τους καρπούς, τους αστραγάλους και τα χέρια. Επίσης μπορεί να προσβληθεί το δέρμα γύρω από τα φρύδια και τα μάτια.
Αίτια
Τα ακριβή αίτια της πάθησης δεν είναι πλήρως κατανοητά, όμως είναι πλέον γνωστό ότι η χρόνια ατοπική δερματίτιδα είναι ένας συνδυασμός αλληλεπιδράσεων μεταξύ:
– Διαταραγμένης λειτουργίας του φραγμού του δέρματος
– Ανοσολογικών παραγόντων
– Περιβαλλοντικών παραγόντων
– Γενετικής προδιάθεσης
Επιπλέον, υπάρχουν κάποιοι άλλοι αλλεργιογόνοι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση έξαρσης της νόσου, όπως είναι:
– Μάλλινα ρούχα από τραχιά υφάσματα
– Φυτά και γύρη
– Χλωρίνη και άλλοι χημικοί παράγοντες
Μπορεί να οφείλεται σε ποικίλα αίτια και παρουσιάζει ένα μεγάλο εύρος κλινικών ευρημάτων.
- Το οξύ έκζεμα/δερματίτιδα χαρακτηρίζεται από κνησμό, ερύθημα και ανάπτυξη φυσαλίδων
- το χρόνιο έκζεμα/δερματίτιδα χαρακτηρίζεται από κνησμό, ξηροδερμία- υπερκεράτωση και σχηματισμό ρωγμών.
Τι είναι η δερματίτιδα
Ο όρος “δερματίτιδα” χρησιμοποιείται περισσότερο για εξωγενείς διαταραχές
όπως :
- η ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής
Αν ακουμπήσετε κάποιο φυτό (όπως ο “δηλητηριώδης κισσός”, η τσουκνίδα κλπ) είναι πολύ πιθανό να βγάλετε εξανθήματα στο σημείο της επαφής και γύρω από αυτό. Αυτό είναι δερματίτιδα που προκαλείται από την επαφή με κάποιο ερεθιστικό παράγοντα για το δέρμα. Όσο περισσότερο μείνει σε επαφή η επιδερμίδα σας με τον ερεθιστικό παράγοντα, τόσο πιο έντονη είναι η αντίδραση.
- η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής,
Αν, ωστόσο, τα εξανθήματα είναι αποτέλεσμα αλλεργικής αντίδρασης, τότε μπορεί να μην φταίει μόνο κάτι που ακουμπήσατε, αλλά και κάτι που φάγατε. Στην περίπτωση που ακουμπήσατε κάτι το οποίο σας προκάλεσε αλλεργική αντίδραση, αυτό που συμβαίνει είναι ότι το ανοσοποιητικό σας σύστημα “λανθασμένα” πιστεύει ότι απειλείται και επιτίθεται, δημιουργώντας αντισώματα κατά του “εισβολέα”. Η αλυσίδα των γεγονότων που ακολουθεί προκαλεί την απελευθέρωση χημικών ουσιών όπως η ισταμίνη. Αυτό είναι που προκαλεί την αλλεργική αντίδραση – σε αυτή την περίπτωση, ένα δερματικό εξάνθημα.
Αντιμετώπιση
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας-έκζεμα, στοχεύει καταρχάς στην ενυδάτωση του δέρματος με μαλακτικά, ώστε να καταπολεμηθεί η ξηροδερμία η οποία ευθύνεται για τον έντονο συνοδό κνησμό.
Στη συνέχεια χορηγείται φαρμακευτική αγωγή, πάντα με την παρακολούθηση του δερματολόγου, όπως αντιϊσταμινικά για τον έλεγχο του κνησμού, αντιβιοτικά για την καταπολέμηση των δευτερογενών λοιμώξεων και τοπικά κορτικοστεροειδή (σε μορφή κρέμας ή αλοιφής) ή τοπικούς αναστολείς για τον έλεγχο της νόσου.
